Главная ›  Россия ›  Республика Тыва ›  Самагалтай › [https://vk.com/wall—203140529_344|КАРГЫШТЫГ ЧЫЛДАРНЫҢ СОРБУЗУ].

[https://vk.com/wall—203140529_344|КАРГЫШТЫГ ЧЫЛДАРНЫҢ СОРБУЗУ].

[https://vk.com/wall-203140529_344|КАРГЫШТЫГ ЧЫЛДАРНЫҢ СОРБУЗУ]. (Сактыышкын). Киирилде сөс Ындыг кижилер чоруур, бир-ле чүвени чугаалай бээрге, кижи чайгаар салдыкпайын баар. Мен бо херээжен кижиниң арнын көрүп, кожа олуруп алгаш чугаалашпаан даа болзумза, телефонумда ооң чуруун көргеш, оожум далаш чок көрүжүн, билдирер билдиртпес хүлүмзүрүүн, топтуг ла ие, төлептиг ле кырган ава дыр дээрзин эскердим. Хандыр боданган шырайында, хараадал таңмаланып артып калганы чажыт эвес. Оозун меңээ ажыдыксааш, ишти хөңнүн бижий бергенин билдим. Чонаарда чүве херекке албас бодум, ооң менче "эде бижип бериңерем"- деп дилээнге чайгаар алзы кааптым. Корректор эвес бөдүүн бижикчи бодум, шаам биле эде көрүп, *Донгак Алевтина Очуровнаның* дилээ биле, ооң сактыышкынын "Каргыштыг чылдарның сорбузу"- деп ат биле номчукчуларга бараалгаттым. ( Анна Б.) **Сактыышкынның эгези* ~~Авамның чугаалап берип чораан сактыышкынындан бо төөгү эң-не кээргенчиг болгаш кижи карак чажы төкпейн дыңнап шыдавас берге төөгү болган. Бо бүгүнү бижиириниң мурнунда авамның дугайын таныштырыптайн: Авам чазык, чугааккыр, кежээ, шевери мырыңай кайгамчык кижи. Акым биле мени бодунуң кадыг төрээннеринден азырап алган.Акымның авазы божааш чок болган дээр, авам кыс дуңмазының өскүс арткан оглун өшкү сүдү биле эмистиктеп азырап каан.Мени азырап алганы мырыңай солун, мээң төрээн авам хөөрээр чүве, ,,хөктүг уруг бо, эмзирип орумда кунчуум ыыттап кирип кээрге, эмииниң сүдү төктүп орда-ла чүткүп чоруй баар, черле баар черин эндевээни ол ыйнаан'' - дээр. Чайның бир хүнүнде авам дуңмаларының өөнге чедип келген, кажан аъттанып чоруур дээрге мени ыы-сыы эдерип ыглап туруп берген дээр, ам канчаар, чаш төл ыглады кагбас дээш, ужа-тура кылаштай берген мени аъдының мурнунга ушкаргаш чорупкан. Ол чайны өттүр Хемчик үерлээш, харылзаа үзүлген. Күскээр хем тыртыла бергенде төрээн ада-ием алыр дээш кээрге, азыраан авамның эдээнден туттунупкаш олчаан салдынмаан дээр,ынчаар-ла чаңгыс акылыг азыраан авамның кызы болуп өскен мен. Азырап өстүрүп каан дээрден башка авам мээң ат, фамилиям - даа өскертпээн, документ ёзугаар төрээн ада-иемде хевээр арткан мен. Авам мени бүгү-ле кылып билир ижинге өөредип дыка эки өстүрүп каан. Ол хире берге үени чурттап эрткен дээр хире эвес авам дыка-ла чазык, хөглүг кижи. Ам катап авамдан дыңнааным кээргенчиг төөгүже эргип кээлиңер. Бичии тургаш-ла акымның хөрээнде улуг сорбу барын эскерген мен, оозундан-на ындыг боор акым чанагаш туруксавас кижи. Бир-ле хүн авамга хураган кежи ууштажып оргаш, акымның сорбузун айтыра кааптым, сактырымга авам сырбаш дээн ышкаш болган, кезек ыыт чок оргаш, чугаалай-дыр : - "Бо дугайын кымга-даа чугаалавас уруум, сен төрүттүнмээниңде-ле болуп турган" - диди. Ол чоокку үеде безин шагдагы ол чылдарда чүү болуп турганын ажык чугаалаары хоруглуг турганы ол хире айыылдыг хевирлиг. Авам чок болганда ийи чыл эрткенде респрессияга таваржып турган улустуң адын агарткан, авам хөөкүй ол дугайын оода дыңнап безин четтикпээн. Респрессияның коргунчуг чылдарында авам НАМ даргазы чораан. Коргунчуг байысаалгаже кире берген ужуру мындыг. **" Өг-бүлелиг чорааш чарлы берген турган үевис, акыңны бичиизинден өстүр азыражып каан багай эвес кижи, база НАМ даргалап чораан, канчап чарлы бергенин айтырбаан мен. Авамның чарлы берген өөнүң ээзин буруудаткаш суп каан, кады чурттап турган боорга авамны база буруудады берген чылдагааны ол хевирлиг. Чурттап чораан кижизиниң канчап буруудай бергенин айтырарымга, буруулуг чүзүн боор уруум, чону дээш ажылдап чораан, буруузу дээрге, аъттыг аалдар аразынга эзирик чалчыттынып шаапкан, ол дээш буруудаан. ,, Аас айыылы'' - деп чүве ол диин диди. Бир-ле хүн авам аалдар кезип, ажылын кылып чорааш орай чанып келгеш, аъдының эзер-чонаан союп турда, тудуп алыр дээн улус кедеп турган ышкаш хенертен келген. Ийи аъттыг шериг хептерлиг, чугааланырының каржызы-ла кончуг. - ,,Оода чаш оглумну арттырып каайн '' - деп чадашкан мен… Уламчызы телеграмм-каналда, бо ссылка-биле кирип болур https://t.me/tyva_otkrovenno/84